مدرسه علمیه فاطمیه مهدیشهر

سوره انعام سوره مبارزه با شرك است و اكثر آيات آن مربوط به انحرافات مشركين است. خداوند مي فرمايد:

1) مشركين آنقدر لجوجند كه خدا به پيامبر (ص) در آيه 111 مي فرمايد اگر فرشتگان را بسويشان نازل كنيم و مردگان هم با ايشان سخن بگويند باز هم ايمان نمي آورند.

2) خداوند بعد از ذكر حقانيت خود در آيه 116 مي فرمايد با اين وجود اگر از كساني كه در روي زمين هستند پيروي كني , تو را از راه خدا گمراه مي كنند ,آنها تنها از گمان خود پيروي مي كنند.

3) بعضي از سران مشركين كه قرآن از آنها با نام ” اكابر مجرميها” نام مي برد ادعاهاي مضحكي داشتند, از جمله اينكه اگر قرار است به پيامبر وحي شود ,بايد به ما هم وحي شود والـّا ما ايمان نمي آوريم. و خداوند در پاسخ آنها فرمود:"خدا بهتر مي داند رسالت خود را در كجا قرار دهد."( آيه 124)

4) خداوند در آيه 125 در ادامه بيان اراده حق و مشيت پروردگار مي فرمايد:” هر كس را كه خدا بخواهد هدايتش كند, دلش را براي پذيرفتن اسلام مي گشايد ]به او شرح صدر مي دهد[ و هر كس را كه خدا بخواهد گمراهش كند, دلش را سخت تنگ مي گرداند, گويا از قبول حق به آسمان مي گريزد".

در توضيح شرح صدر:

الف- خداوند اين نعمت بزرگ را بر پيامبرش منت مي گذارد:” الم نشرح لك صدرك".

الف-احكام سوگند. خداوند درآيه 89 سوره مائده مي فرمايد:"خداوند شما را به خاطر سوگند هاي بيهوده مؤاخذه نمي كند, اما در مقابل سوگندهايي كه با ايمان وقصد بوده است مؤاخذه مي كند".

• اقسام سوگند:

1- سوگندهايي كه داراي هدف مشخصي نيست و از روي اراده محكم و تصميم قاطع نيست.

2- سوگندهايي كه با اراده و عزم است.

• كفاره سوگند.اگر كسي بنام خدا سوگند ياد كند كه عمل نيك يا عمل مباحي را انجام دهد, واجب است به سوگند خود عمل كند و اگر آنرا زير پا گذاشت ,كفاره دارد و نيز سوگند جز به نام خدا معتبر نيست.كفاره سوگند نيز يكي از اين سه چيز است:

21ذی الحجه نزول آیه اولی الامر

آیه اولی الامر یا آیه اطاعت، آیه ۵۹ سوره نساء است که مؤمنان را به اطاعت از خدا و رسول خدا(ص) و اولو الامر دستور می‌دهد. این آیه از دلایل قرآنی شیعیان در اثبات عصمت و امامت امام علی(ع) و ائمه معصوم(ع) است.

درباره شأن نزول این آیه گفته‌اند: فردی به ظاهر مسلمان(منافق) و مردی یهودی بر سر موضوعی اختلاف کردند. فرد یهودی گفت: موضوع را نزد محمد بن‌عبداللهببریم. مرد یهودی می‌دانست حضرت محمد(ص) رشوه نمی‌پذیرد؛ اما مرد به ظاهر مسلمان گفت: حَکَم میان من و تو کعب بن‌ اشرف یهودی باشد. زیرا می‌دانست اورشوه می‌گیرد و به نفع رشوه‌دهنده داوری می‌کند. به دنبال این حادثه، آیه اولی الامر نازل شد و مردم را به اطاعت از خدا و رسول و اولی الامر فرمان داد.[۱]

دلالت بر عصمت اولی الامر
از نظر مفسران شیعه در دلالت آیه بر عصمت اولو الامر تردیدی نیست.[۲] استدلال شیعیان بر دلالت این آیه بر عصمت اولی الامر بر دو نکته مبتنی است:

هرگاه خداوند به اطاعت بی‌قید و شرط از کسی فرمان دهد، آن فرد، معصوم خواهد بود؛ چون اگر معصوم نباشد و دستور به انجام‌دادن گناه بدهد، اجتماع نقیضین لازم می‌آید؛ یعنی هم باید از او اطاعت کرد (بنابر فرمانی که خداوند داده) و هم اطاعت نکرد (بنابر اینکه انسان نباید گناه کند).[۳]
“اولی الأمر” بدون تکرار فعل “أطیعوا"، به دنبال الرسول آمده است و از آنجا که اطاعت از رسول به دلیل معصوم‌بودنش‌، به‌طور مطلق واجب است، اطاعت از “اولی الأمر” نیز همانند آن، بدون قید و شرط خواهد بود و این، کشف از معصوم‌بودن “اولی الأمر” می‌کند.[۴]
در میان مفسران اهل سنت نیز کسانی چون فخر رازی‌ دلالت این آیه بر عصمت اولی الامر را می‌پذیرد.[۵]

مصداق اولی الامر
فخر رازی، اگرچه دلالت این آیه را بر عصمت اولی‌الامر می‌پذیرد؛ ولی مصداق آن را همه امت می‌داند و معتقد است ما نمی‌توانیم معصوم را تشخیص دهیم.[۶] در مقابل روایات بسیاری در شیعه وجود دارد که مراد از “اولی الامر” را ائمه معصومین(ع) معرفی می‌کند[۷]. در ادامه برخی از این روایات می‌آید:

جابر بن عبدالله انصاری از پیامبر(ص) درباره “اولی الامر” سؤال کرد. پیامبر(ص) در پاسخ فرمود: «آنان جانشینان من و امامان مسلمانان بعد از من‌ هستند که اولِ ایشان علی بن ابی طالب است و بعد از او به ترتیب حسن و حسین و علی بن الحسین و محمد بن علی…».[۸]
امام باقر(ع) در تفسیر این آیه می‌فرماید: «اولی الامر امامان از فرزندان علی و فاطمه‌اند، تا آنکه روز قیامت برپا شود». ایشان در جای دیگر نیز فرموده است: «خداوند از اولی الامر فقط ما را قصد کرده است و همه مؤمنان را تا روز قیامت به پیروی ما فرمان داده است».[۹]
امام صادق(ع) نیز می‌فرماید: «آنان (اولی الامر) علی بن ابی طالب، حسن، حسین، علی بن الحسین، محمد بن علی و جعفر یعنی من هستیم. سپاس خدا را به جای آورید که امامان و رهبرانتان را در زمانی به شما شناساند که مردم آنان را انکار می‌کنند».[۱۰]

طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۶۴.
مکارم شیرازی، آیات ولایت در قرآن، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۴-۱۱۵.
مظفر، دلائل الصدق، مکتبة الذجاج، ج۲، ص۱۷.
طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۶۴؛ جوع کنید به: ربانی‌ گلپایگانی، امامت در بینش اسلامی، ۱۳۸۶ش،‌ ص۲۵۳-۲۶۳.
فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۱۱۳.
فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۱۱۳.
مکارم شیرازی، آیات ولایت در قرآن، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۶.
قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۱۶ق، ص۴۹۴.
بحرانی، البرهان، اسماعیلیان، ص۳۸۳ و ۳۸۶.
عیاشی، تفسیر عیاشی، ۱۳۶۳ش، ص۲۵۲، ح۱۷۴.

دانلودتندخوانی جزء بیست و ششم قرآن با صدای معتز آقایی

التماس دعا

سوره احقاف چهل و ششمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء ۲۶ جای دارد. احقاف که به معنای شن‌زار است، اشاره به سرزمین قوم عاد یعنی قوم حضرت هود دارد. سوره احقاف درباره قیامت و جایگاه و وضعیت مؤمنان و کافران در آن و از بیهوده‌نبودن خلقت این جهان سخن می‌گوید و خداوند را توانا در زنده‌کردن مردگان معرفی می‌کند. در این سوره در مورد نیکی به پدر و مادر توصیه شده است. در روایاتآمده است آیه ۱۵ این سوره درباره امام حسین(ع) نازل شده است. درباره فضیلت تلاوت این سوره از جمله روایت شده است هرکس این سوره را هر شب یا هر جمعه بخواند، خداوند وحشت دنیا را از او برمی‌دارد، و از وحشت روز قیامت نیز در امان می‌دارد.

·        نامگذاری

این سوره را به این دلیل احقاف نامیده‌اند که درباره داستان و سرزمین قوم عاد، یعنی قوم حضرت هود(ع)، سخن می‌گوید.