سوره احقاف چهل و ششمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء ۲۶ جای دارد. احقاف که به معنای شن‌زار است، اشاره به سرزمین قوم عاد یعنی قوم حضرت هود دارد. سوره احقاف درباره قیامت و جایگاه و وضعیت مؤمنان و کافران در آن و از بیهوده‌نبودن خلقت این جهان سخن می‌گوید و خداوند را توانا در زنده‌کردن مردگان معرفی می‌کند. در این سوره در مورد نیکی به پدر و مادر توصیه شده است. در روایاتآمده است آیه ۱۵ این سوره درباره امام حسین(ع) نازل شده است. درباره فضیلت تلاوت این سوره از جمله روایت شده است هرکس این سوره را هر شب یا هر جمعه بخواند، خداوند وحشت دنیا را از او برمی‌دارد، و از وحشت روز قیامت نیز در امان می‌دارد.

·        نامگذاری

این سوره را به این دلیل احقاف نامیده‌اند که درباره داستان و سرزمین قوم عاد، یعنی قوم حضرت هود(ع)، سخن می‌گوید.

سرزمین این قوم شن‌زار بوده و احقاف به معنای شن‌زار است. این واژه در آیه ۲۱ آمده است.

·        محل و ترتیب نزول

سوره احقاف جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول، شصت و ششمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، چهل و ششمین سوره است و در جزء ۲۶ قرآن جای دارد.

·        تعداد آیات و کلمات

سوره احقاف ۳۵ آیه، ۶۴۸ کلمه و ۲۶۶۸ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی جزو سوره‌های مَثانی است و دقیقاً یک حِزب قرآن را شامل می‌شود.

بعضی از مباحث و موضوعات این سوره عبارت‌اند از معاد و تعیین جایگاه و وضعیت آن‌جهانیِ مؤمنان و کافران، سفارش به نیکی کردن به پدر و مادر، اشاره به اینکه خلقت آسمان و زمین و جهان هستی لغو و بیهوده نیست و خدایی که در آفرینش آسمان‌ها و زمین درمانده نشده است، توانایی دارد که مردگان را زنده کند و به روح بقا بخشد. به نظر علامه طباطبایی در تفسیر المیزان این سوره برای هشدار به مشرکانی نازل شد که برای مقابله با دین اسلام، علاوه بر انکار، دین اسلام وپیامبر(ص) و قرآن مسخره می‌کردند.

فضیلت و خواص
از امام صادق(ع) روایت شده است هر کس سوره احقاف را هر شب یا هر جمعه بخواند، خداوند وحشت دنیا را از او برمی‌دارد، و از وحشت روز قیامت نیز در امان می‌دارد. همچنین از پیامبر(ص) نقل شده است هر کس سوره احقاف را قرائت کند، به تعداد تمامی ریگ‌های موجود در دنیا به او ده حسنه داده می‌شود و دهگناه از او پاک می‌شود و ده درجه بر درجات او افزوده می‌شود.

برای این سوره خواصی نیز در روایات ذکر شده است از جمله آنکه اگر کسی آن را بنویسند و با آب زمزم بشوید و بنوشند، سبب خوشنامی، آبرومندی، محبوبیت و قدرت حافظه می‌شود. یا هر کس این سوره را بنویسد و بر خود یا کودک یا شیرخواره‌ای بیاویزد یا اینکه این سوره را نوشته و پس از شستن از آب آنها بیاشامد، دارای جسمی نیرومند و سالم خواهد بود و کودکان از آفات و خطراتی که به آنها می‌رسد در امان می‌مانند و شیرخواره در گهواره‌اش مایه چشم روشنی می‌شود.