سوره يونس

 سوره مباركه يونس بيان مي كند كه سنت الهي , جاري شده كه بين رسولان و امت هاي تكذيب كننده ايشان, حكم قطعي انجام شود و آنگاه امت پيامبر بيم مي دهد كه نظير آنچه بر پيشينيان گذشته, بر آنان نيز خواهد گذشت.

خداوند در اين سوره به كسانيكه وحي را منكر شده اند مي فرمايد:” قرآن يك كتاب آسماني است” و تكذيب كنندگان آيات الهي را تهديد مي نمايد. همچنين علامه طباطبايي درباره سوره يونس مي فرمايد:” سزاوار است آن را سوره تهديد و داوري و فيصله قطعي بين پيغمبر و امت بناميم".

شاهد اين سخن, آيه آخر سوره يونس مي باشد كه خداوند مي فرمايد:” بر آزار مشركين صبرنما تا آنگاه كه خدا حكم كند و خدا بهترين حكم كنندگان است".( واصبر حتي يحكم الله و هو خير الحاكمين)

 مشركين و قرآن مجيد:
الف- خداوند در آيه دوم سوره يونس مي فرمايد آيا مردم تعجب كرده اند كه خدا به يك مرد عادي حقايقي نازل كرده است. و تعجب آنان مورد مذمّـت قرار گرفته است.

ب- از آنجا كه آيات قرآن با عقايد بت پرستان سازگار نبود با آن مخالفت مي كردند. در آيه 15 سوره توبه آمده است:” و چون خوانده شود بر مشركان مكه آيه هاي قرآن ما ,در حاليكه روشن است اين آيات , آنان كه ديدار ما را اميد ندارند گويند قرآني غير از اين بياور و يا آن را تبديل كن". يعني بجاي آيه عذاب آيه رحمت بنه و مطالبي را كه نمي پسنديم حذف كن.

ج- پيامبر در جواب مشركين مي فرمود من فقط از چيزي كه به من وحي شده است پيروي مي كنم و حق هيچگونه تصرفي ندارم , بدانيد اين كلمات از سوي خداست زيرا تاكنون در طي سالهايي كه بين شما بودم اين خبر ها را براي شما ذكر نمي كردم.

د- مشركان قرآن را آيه و معجزه نمي دانستند و همانطور كه در آيه 20 سوره يونس آمده, براي سبك كردن قرآن مي گفتند: “چرا از طرف پروردگارش معجزه اي بر محمد نازل نشد".

ه- خداوند در آيه 37 سوره يونس مي فرمايد: “قرآن را نشايد كه ساخته و پرداخته غير خدا باشد و ليكن تصديق كننده و بيان كننده كتب آسماني پيش از خود است".

مطالبي راجع به قرآن:

الف- قرآن معجزه آسماني است و بارها مردم را به مبارزه دعوت كرده است.در آيه 38 سوره يونس كه به آيه تحدّي معروف است آمده كه: ” اگر اين قرآن كلام خدا نيست سوره اي مانند آن بياوريد و در اين كار هر كس را كه مي توانيد به ياري بگيريد".

ب- در آيه 57 سوره يونس اوصاف قرآن به اين شرح آمده است; اول اينكه قرآن پند و موعظه ايست از جانب پروردگار, دوم اينكه شفاي دردهاي است , سوم اينكه كتاب هدايت است و چهارم اينكه رحمتي براي مؤمنان است. يعني در ابتدا با موعظه , مردم را از خواب غفلت بيدار مي كند و از كارهاي ناروا بازمي دارد و در مرحله دوم باطن مردم را از صفات ناپسند پاك مي كند و در مرحله سوم مردم را به سوي خوبيها هدايت مي كند و در مرحله چهارم بشارت دهنده رحمت ,خيرات و بركات براي كساني است كه به آن گرويده اند.

ج- خداوند در آيه 58 سوره يونس مي فرمايد اي پيامبر به بندگانم بگو تنها به فضل خدا و رحمت وي
(كتاب آسماني) شادمان باشيد , كه البته آن از مالهايي كه جمع مي كنيد براي شما بهتر است.
د- حضرت علي(ع) در خطبه 176 نهج البلاغه مي فرمايد از قرآن براي بيماريهاي خود شفا بطلبيد و به آن براي حل مشكلاتتان استعانت بجوييد , چون قرآن شفاي بزرگترين دردهاست كه آن درد كفر و نفاق و گمراهي است.

 وعده هاي خداوند در آيه هاي سوره يونس: درآيه 4 اين سوره , جمعي به عذاب دردناك و مايع جوشان جهنم وعده داده شده اند و در آيه 27 ساكنين هميشگي جهنم با چهره هايي كه از تاريكي, مانند شب ظلماني پوشيده شده است ترسيم شده اند و در آيه 53 تأكيد مي كند كه وعده مجازات راست است و در آيات 9 و 10 جمعي ديگر به باغهاي پرنعمت بهشت و محيط اُنس آنجا و سلام ساكنان بهشت وعده داده شده اند.

خداوند در آيات 75 تا 93 داستان حضرت موسي (ع) و دعوت وي به سوي خدا, معجزۀ اژدهاي او , غرق نمودن فرعونيان و نگه داشتن بدن فرعون را براي پيامبر نقل مي كند, زيرا پيامبر نيز در دعوت خود با تكذيب قريشيان مواجه شد و مانند حضرت موسي مهاجرت نمود و قوم پيامبر نيز برخوردهايي شبيه قوم موسي با وي داشتند.

 تشبيه زيباي بي اعتباري اين دنيا به چهار فصل سال در آيه 24 سوره يونس نشانه ايست براي گروهي كه اهل انديشيدن هستند.

 از مطالب ديگر سوره يونس آيات توحيدي 5 و 6 اين سوره درباره قدرت خداوند در خلقت ماه و خورشيد و روز و شب است و در آيه 12 وضعيت انسان ضعيف در هنگام گرفتاري و سپس رفتار وي وقتي كه از گرفتاري نجات مي يابد بيان شده است.

در آيه 62 روحيه اولياء خدا بيان مي شود كه نه خوفي دارند و نه اندوهناك مي شوند. در آيه 65 خداوند پيامبر را دلداري مي دهد كه از گفتار كافران اندوهگين نشود زيرا غلبه و عزت با خداوند است و در آيه 98 به قوم يونس اشاره مي شود كه تنها قومي هستند كه از عذاب نجات يافتند.