فرزند کمتر زندگی بهتر      ⇐    فرزند بیشتر زندگی شادتر

فرزند کمتر، زندگی بهتر یک شعار و نیز برنامه مرتبط با تنظیم خانواده است که طی چند دهه گذشته در ایران مورد توجه بوده است. این شعار ابتدا در دهه ۱۳۴۰ به عنوان نخستین برنامه کنترل جمعیت در ایران در رسانه‌ها تبلیغ شد. به دلیل ناپایداری‌های پس از انقلاب اسلامی و به ویژه طولانی شدن جنگ ایران و عراق و نیاز به نیروی جوان و کارآمد، برنامه‌های تنظیم خانواده کنار گذاشته شد و در مواردی تشویق به ازدیاد جمعیت نیز صورت گرفت.

در این دوره با نگاهی منفی به برنامه‌های کنترل جمعیت، سیاست‌های تشویقی و تبلیغاتی مختلفی از جمله اعطای وام و زمین مورد توجه قرار گرفت تا از کنترل جمعیت جلوگیری شود. در نتیجه در یک دوره نسبتاً کوتاه، رشد جمعیت کشور به حدود چهار درصد رسید. این رشد سریع و جوان شدن جمعیت، هشدارهای کارشناسان را در خصوص معضلات اقتصادی و اجتماعی در آینده به دنبال داشت. به همین دلیل، با چرخش‌هایی که در سیاست‌های دولت ایجاد شد، برنامه‌های کنترل جمعیت با محوریت شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» مجدداً احیا شد. نهایتا در اوایل دهه ۹۰  این شعار به کنار گذاشته شدو با موضع‌گیری‌های صریح  رهبر ایران، به طور کلی از سیاست‌های نظام کنار گذاشته شد.

 مقام معظم رهبری:"من معتقدم که کشور ما با امکاناتی که داریم میتواند صد و پنجاه میلیون نفر جمعیت داشته باشد. من معتقد به کثرت جمعیتم. هر اقدام و تدبیری که میخواهند برای متوقف کردن رشد جمعیت انجام بگیرد، بعد از صد و پنجاه میلیون انجام بگیرد.

یکی از تصمیمهای ناخوشایند دهه هفتاد که اینک کشورمان شاهد آثار زیانبار آن است، اجرای سیاستهای کاهش رشد جمعیت به بهانه تنظیم خانواده بود. اجرای این سیاستها به اندازه ای بر رشد و پیشرفت کشور اثر نامطلوب گذاشته که آن را به مرحله هشدار رسانده است. مقام معظم رهبری در سفر استانی به خراسان شمالی، ضمن گلایه از مسؤولان گذشته و با تواضع و فروتنی اظهار داشتند که همه از جمله رهبری باید در پیشگاه خداوند به واسطه این موضوع طلب عفو کنند.

چنانچه این روند ادامه یابد، تا ده سال آینده با بحران اقتصادی، امنیتی و فرهنگی مواجه خواهیم شد و باید برای اداره اقتصاد کشور، محتاج همسایگان مهاجر باشیم. تغییر بافت جمعیتی کشور از توابع خطرناک این سیاست است که در مقالات پیشین درباره آن هشدار داده ایم. مقام معظم رهبری در سال جاری برای چندمین بار نسبت به این موضوع مهم هشدار داده اند و در سفر اخیرشان به خراسان شمالی هم دوباره این موضوع مهم را متذکر شدند.